Klaster to celowo utworzona sieć podmiotów gospodarczych działających w terytorialnej bliskości. Istotną relacją między podmiotami w klastrze jest kooperencja – sytuacja, która pojawia się, gdy celowo powstaje sieć współpracy złożona z dotychczasowych konkurentów, w której:

• zjawiska konkurowania i kooperacji występują równocześnie,

• uczestnicy współpracują ze sobą w celu osiągnięcia wspólnych korzyści nie przestając być konkurentami,

• wspólnota interesów i chęć konfrontacji powodują potrzebę zawierania formalnych porozumień,

• konkurencyjna część relacji kooperencyjnej pozostaje niesformalizowana.

W ostatnich latach powstało w Polsce wiele klastrów. Struktury te są bardzo zróżnicowane, szczególnie w odniesieniu do potencjału gospodarczego uczestniczących przedsiębiorstw. W większości klastry są powiązane z dominującą branżą regionu, wpisaną do Regionalnej Strategii Innowacji. Jest to szczególne ważne w świetle proponowanych kierunków przyszłej polityki klastrowej, która zakłada wspieranie kluczowych klastrów, działających w wiodących branżach dla poszczególnych regionów. Główne branże, w których działają klastry w Polsce to: informatyka i ICT, lotnictwo, ekoenergetyka, budownictwo,

Większa cześć klastrów w Polsce jest stosunkowo młoda, co związane było z możliwością dofinansowania utworzenia takich inicjatyw ze środków Unii Europejskiej na lata 2017-2013, przede wszystkim z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz Regionalnych Programów Operacyjnych. Najczęściej inicjatorami powołania klastrów są podmioty sektora prywatnego, które tworzyły klastry samodzielnie bądź współuczestniczyły w ich utworzeniu.

Głównymi i najbardziej licznymi członkami klastrów są przedsiębiorstwa, którzy współdziałają z sektorem B+R, jednostkami samorządu terytorialnego i instytucjami wsparcia. To właśnie przedsiębiorstwa osiągają największe korzyści z uczestnictwa w takiej inicjatywie, a są to m.in.:

• dostęp do ośrodków badawczych i nowych technologii;

• dostęp do specjalistycznej kadry, możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń;

• wspólne prace nad innowacyjnymi produktami i technologiami;

• wspólne szkolenia, wyjazdy, konferencje, edukacja pracowników;

• lepsza perspektywa zdobycia nowych rynków zbytu;

• możliwość dokonywania wspólnych zakupów/usług przed członków klastra;

• zmniejszenie kosztów działalności;

• wzrost produktywności pracy;

• Wspólne oferty rynkowe i kanały dystrybucji;

• Wspólne działania w zakresie reklamy i promocji;

• Aktywność wystawienniczo-targowa.

Współpraca, kooperacja, współdziałanie, partnerstwo to najważniejsze zalety każdego z klastrów oraz gwarancja rozwoju jego członków. Niezbędny jest również dostęp do odpowiedniej infrastruktury czy zasobów naturalnych, doświadczenia, wiedzy , a także przemyślana strategia rozwoju. Aby przedstawione korzyści mogły zostać osiągnięte, niezbędne jest ukształtowanie określonych relacji wewnętrznych między uczestnikami klastra. Podmioty wchodzące w skład klastra powinny zatem podejmować wspólną odpowiedzialność za realizacje misji, celów oraz poszczególnych zadań klastra.

W najbliższych latach powinien nastąpić dalszy rozwój oraz powstawanie nowych klastrów, co będzie skutkiem możliwości dofinansowania takich inicjatyw ze środków Unii Europejskiej w nowej perspektywie finansowej na lata 2014-2020. W najbliższym czasie zostaną szczegółowo zaprezentowane programy operacyjne, w których na pewno znajdą środki na rozwój i powstawanie nowych klastrów.